Sürdürülebilir Turizm Kavramı Nedir?

Sürdürülebilir turizm, turizm endüstrisi, çevre ve ev sahibi toplulukların günümüzde ve gelecekte yaratmaya devam edeceği ekonomik, sosyal ve çevresel etkilerin bilince olan turizm. Bu kavramın tam anlamıyla 1990 yılında ortaya çıktığı biliniyor. Buna ek olarak ulaşım ve seyahat opsiyonlarının artmasıyla birlikte sürdürübilir turizm kavramının da önemi artıyor. Bu kavram ayrıca temiz enerji kullanımı, yerel kültür ve doğal kaynakların kullanılması konusunda hassas olduğu için herkes tarafından dikkat çekiyor.

Sürdürülebilir Turizm Yönetimi Nedir?

Sürdürülebilir turizm yönetimi, küresel olarak genişleyen turizm endüstrisinde yönetime sürdürülebilir yaklaşım geliştirmek amacıyla yapılan çabaların tümünü kapsıyor. Turizmin ekonomik ve sosyal açıdan nasıl sürdürülebileceğini öğrenmek sürdürülebilir turizm yönetimi kapsamında ele alınıyor. Sürdürülebilir ya da sorumlu planlama ve yönetim ihtiyacı, turizm endüstrisinin bütün şekilde hayatta kalması amacıyla zorunlu kavramlardan biri oluyor.

Sürdürülebilir Turizm Faaliyetleri Nelerdir?

Sürdürülebilir turizm faaliyetleri her bölgede ayrı olarak ele alınıp inceleniyor. Örneğin, sürdürülebilirlik kavramında destinasyonların alacağı önlemlerle tahribatın önüne geçiliyor. Alaçatı destinasyonu da bu örneklerden biri. Alaçatı’nın sahip olduğu turistik çekicilik sürdürülebilirliğin irdelenmesi amacı ile ele alınıyor. Sürdürülebilir turizm faaliyetlerine başka örnek ise Polonezköy’de var olan turizm faaliyetlerini saptayarak buranın sürdürülebilir peyzaj hedeflerine ilişkin çalışmalar yürütülüyor. Polonezköy turizm faaliyetleri ile ortaya çıkan kent olduğundan peyzaj çalışmalarının da devamlı olması kültürel olarak turizmin sürdürülebilir olmasına katkıda bulunuyor.

Turizmin sürdürülebilir faaliyetlerine konu olacak farklı araştırmada ise Karasu’da ekoturizmin çevreye olan etkileri inceleniyor. Ekoturizm çevreye büyük katkı sağladığı sebebiyle turizmin sürdürülebirliğine ve doğal kaynakların sürdürülebilir olması da turizmi etkilediğinden her iki kavramın etkileri araştırılıyor.

Sürdürülebilir Turizmin Amaçları Nelerdir?

Sürdürülebilir turizm, turizmin gelişmesinde önemli rol oynayan çevresel kaynakların en doğru şekilde kullanılmasını hedefliyor. Ayrıca bu turizm kavramı ekonomik dengeyi, doğal mirası ve biyolojik çeşitliliği savunuyor. Kültürler arası hoşgörü ve milli değerlere saygı gösterilmesini vurguluyor. Kültürel mirasın ayakta kalmasını arzu ederek başka toplulukların sosyokültürel yapısına saygı duymayı amaçlıyor.

Turizmde sürdürülebilir olmak uzun vadede ekonomik aktivitelerin devamlılığını savunurken gelirin herkese eşit dağılması anlamına geliyor. Sürekli devam eden gelir fırsatlarına ek olarak birtakım sosyal sorumluluk projeleriyle bazı topluluklarda gelir eşitsizliğinin azalmasına katkıda bulunuyor.

sürdürülebilir turizm kavramı

Sürdürülebilir Turizm Planlaması Nedir?

Sürdürülebilir turizm planlaması, insanların ve mekanların ihtiyaçları arasındaki doğru dengenin bulunmasına dair planları gösteriyor. Kısacası topluluk için amaç, vizyon ve kimlik noktası tanımlamayı içeriyor. Ayrıca yerel toplulukları sürdürülebilir ve etik şekilde oluştururken kaynakları uygun şekilde tahsis etmeyi sağlıyor. Sürdürülebilirlik, insanlara ve mekanlara sosyal, ekonomik, çevresel ve kültürel biçinmde  yarar sağlayan bu turizm planlaması yaklaşımının merkezinde yer alıyor. Toplulukları amacıyla oluşturulan destinasyon planlaması şekli uzun vadeli düşünmeyi, sürekli değişen hedef pazar ve eğilimlere karşı uyumlu ve proaktif kalmayı sağlıyor. Bu stratejik ve etik turizm planlaması şekli yerel topluluklara herhangi zarar vermeden ve bölgede olumsuz iz bırakmadan yararları en üst düzeye çıkarmayı sağlıyor.

Sürdürülebilir Turizm Çeşitleri Nelerdir?

Sürdürülebilir turizm çeşitleri, sadece kendi başına turizm değil aynı zamanda turizm ve seyahat amacıyla şart gösteriliyor. Esasında turizm değerlerinin gelecek nesillere aktarılarak korunması anlayışı her turizm çeşidine uyarlanabiliyor. Çünkü turizmin sürdürülebilirliğinde amaç çevreyi korumak, kaynakları etkin kullanmak, doğayı tahrip etmemek oluyor. Bu bakımdan pek çok farklı alanda yapılan turizm türleri genel turizmde sürdürülebilirlik yaratıyor. Kırsal turizm, yayla turizmi, alternatif turizm, dağcılık, doğal yaşam incelemesi, kano, kayak,rafting, kasaba ve köy turizmi, küçük ölçekli kongre ya da konferanslar sürdürülenir turizm çeşitleri anlayışla gerçekleştiriliyor.

Sürdürülebilir Turizm Boyutları Nelerdir?

Sürdürülebilir turizm boyutları üç ayrı kategoride incenileniyor. Bunlardan ilki ekonomik, diğeri çevresel sonuncusu ise sosyal boyut manasında ele alınıyor. Her ne kadar bu üç boyut birbirini etkilese de kendi başına ayakta duramadığından birbirini destekleyici ve uyumlu olduğu kanısına varılıyor. Esasında turizmin sürdürülebilir etkilerinin devamlı olması amacıyla çevresel ve ekonmik boyutlara odaklanılıyor. Sosyal boyut daha az dikkat çekiyor ve operasyonel manada elde edilmesi zor bir alan biçiminde görülüyor. Sosyal boyut, sosyal olarak bilinçli olan yerli ve yabancı turistleri kapsıyor. Ekonomik boyut sürdürülebilir kaynakların kullanımı hakkında ayrılan ekonomik kalkınma planlarını içeriyor. Çevresel boyut ise doğal yaşam alanlarının sürdürülebilir olması ve biyolojik çeşitliliğin korunması üzerine dikkat çekiyor.

sustainable tourism

Sürdürülebilir Turizm Pazarı Nedir?

Günümüzde toplumlarda çevre bilinci ve sosyal duyarlılık gelişerek devam ediyor. Gelişmeye devam eden bu düşünce çerçevesinde çevreye duyarlı kişilerin turizm talepleri değiştiğinden bu taleplere yanıt veren tesisler meydana geliyor. Sonuç olarak da sürdürülebilir turizm pazarı doğuyor. Yeni pazar kendine has özellikleri ile geleneksel pazardan ayrılıyor. Bu pazarın gelişerek büyümesi amacıyla pazarlama çalışmalarının da doğaya, çevreye, tarihi ve kültürel değerlere uyumlu olması gerekiyor. Bu pazarı daha iyi anlayıp öğrenebilmek için öncelikle ekonomideki pazarlama kavramlarını yakından bilmek önem arz ediyor. Bu temel kavramlar şu şekilde sıralanıyor:

• İhtiyaç: Bütün ekonomik faaliyetler doğrudan ya da dolaylı şekilde ihtiyaçları karşılamak sebebiyle gerçekleştiriliyor.
• Fayda: Tüketilen mal ve hizmet için tüketicilerin ihtiyaçlarının karşılanması durumuna verilen ad.
• Paydaş: Pazarda çeşitli ilişkiler içerisinde olan işletmenin yaptığı işlerin bir başka işletmeyi etkilediği ve diğer kişilerin faaliyetlerinden etkilendiği toplumsal gruplar.
• Arz ve talep: Üretilen mal ve hizmetlerin satış amacıyla hazırlanması arz, tüketicilerin bu mal ve hizmetleri doğrudan ya da dolaylı istemesine talep adı veriliyor.
• Pazarlama: Malın satışını yükseltmek için yapılan her türlü işlem ve faaliyetlere
• Pazar: Ürün ya da hizmetlerin satışını sağlamak için satıcıların buluştuğu ortam. Ürün ve hizmetin alıcıya ulaşması amacıyla ilgili tüm faaliyetleri kapsıyor.
• Turizm Pazarı: Turizm sektörü ile ilgili olan tüm bileşenlerin oluşturduğu ekonomik faaliyetlerin tümü.

Turistik Destinasyon Çerçevesinde Sürdürülebilir Turizm Yönetimi Ve Pazarlaması Nedir? Nasıl Yapılır?

Sürdürülebilirlik, var olan  ekosistemin veya devam eden herhangi sistemin bozulmadan ve bilinçsiz kullanımla tüketilmeden sürekli fayda sağlamasını ifade ediyor. Sürdürülebilir turizm, turizmin sürdürülebilir olmasını sağlayan bölgesel, yerel ve ülkesel değerlerin bilinmesi, korunması, geliştirilmesi ve her daim çekiciliğinin devam etmesi anlamına geliyor. Sürdürülebilir gelişim için sürdürülebilir turizm gelişiminin belli başlı ana ilkeleri her iki kavramın özdeşleştirilmesinde etkili oluyor. Bu ana ilkeler şu şekilde sıralanıyor:

• Turizmin sürdürülebilir gelişimi yerel turist destinasyonlarında birçok farklı ihtiyaca cevap vererek katkıda bulunuyor.
• Turizmin sürdürülebilir gelişimi yerel turist destinasyonlarında var olan yoksulluğu ve gelir eşitsizliğini azaltıyor.
• Turizmin sürdürülebilir gelişimi bakımsızlıktan ve eksiklikten kurtulup yerel halkının özsaygısını geri kazanabilmeleri amacıyla turist destinasyonlarında gerekli şartların ortaya çıkarılmasını sağlıyor.

Turistik etkinlikler yerel halkın etkinliklerinin beraber olduğu, turistik ve yerel imkanlarının kullanıldığı doğal ve kültürel sistem baz alınarak gerçekleştiriliyor. Yerel halk sadece kendi yöresel ürünlerini ortaya koyarak çevre ve doğa bilinci çerçevesinde turistlerin ilgisini çekmeye çalışıyor. Turistlerin turistik faaliyetlerin yoğun olduğu ve iklim özelliklerinin de elverişli olduğu destinasyonlara çeşitli aktivititelerle katılımı sağlanarak sürdürülebilir gelişim ortaya koyuluyor.

Sürdürülebilir Turizm Mi? Turizmde Sürdürülebilirlik Mi?

Sürdürülebilir turizm ve turizmde sürdürülebilirlik kavramları genel manada aynı anlayış ve yaklaşıma sahip olsa da bazı kriterler bakımından ayrılıyor. Öncelikle sürdürülebilir turizm için doğal kaynakların minimum düzeyde kullanılarak çevre bilinci kazandırmak olduğunun bilinmesi gerekiyor. Turizmde sürdürülebilirlik ise sadece turizmin her çeşidiyle devam ettirilmesi vurgusu üzerinde duruluyor. Normal şartlarda her iki kavramda hem Türkiye’de hem de dünya üzerinde önemle değer verilmesi gereken kavramlar arasında yer alıyor. Ancak doğal kaynakların tükenmesi sorunuyla baş başa kalmamak için bazen ekonomik çıkar gözetmeksizin hem yerel hem de uluslararası turizm faaliyetlerine devam edilmesi gerekiyor.

Turizmde sürdürülebilirlik ülke ekonomisine ve yerel halkın ekonomisine katkı sağlıyor. Hatta bu alanda yerli ve yabancı turist sayısını artırmak sebebiyle farklı faaliyetler düzeniyor. Bu faaliyetler sonuç olarak başarılı ivmeye sahip olsa da doğal kaynakların kullanımının göz ardı edilmesi de ilerleyen süreçlerde tüm turistik faaliyetleri de azaltacağı öngörülüyor.

sürdürülebilir turizm nedir

Türkiye’de Sürdürülebilir Turizm Faaliyetlerine Örnek Çalışmalar Nelerdir?

Türkiye’de sürdürülebilir turizm faaliyetleri amacıyla ilk olarak Palandöken Kayak Merkezi tarafından yürütülen çevreye duyarlı uygulamalar yer alıyor. Tahribatın boyutlarının en aza indirilmesi için sürdürülebilir formlar sürece dahil ediliyor. Bu şekilde de buraya gelen ziyaretçiler üzerinde çevreye duyarlı uygulamaların nasıl etki yaratacağı ölçülmüş oluyor.

Türkiye’de bu turizm kavramı kapsamında gerçekleştirilen faaliyetlerden birisi de kültürel mirasın yaşatılması için Edirne’nin turizmde var olan sürdürülebilirlik hareketine nasıl katkı sağlayacağının belirlenmesi. Edirne ilinin turist çeken il olduğu düşünülerek bu kentte bulunan kültürel mirasın koruma ve kullanma dengesi çalışmaları yürütülüyor. Kısacası burada var olan geleneksel değerler turizm ürünü çeşidi haline getirilip turistlere sunuluyor.