Ekoturizm Nedir?
Türkiye’de ve dünyanın dört yanında farklı şekillerde Ekoturizm yapılmaktadır. Ekoturizm birçok farklı alanda ve farklı türlerde yapılabilir. Ülkelerin kendi coğrafi konum ve özelliklerine göre şekillendirtebileceği pek çok doğal turizm noktası bulunmaktadır. Ülkemiz ise bu konuda oldukça zengin durumdadır.
Ekoturizm, doğal güzelliğe sahip yerlere seyahat düzenleme konseptine dayanan ve bunu yaparken çevreye zarar vermekten kaçınan, bölgenin yerel halkına da yardım eden turizm şeklidir. Sağlıklı doğa miras bırakmaya çalışırken, doğaya seyahat etmenin getirdiği zararı en aza indirgemenin yolu olarak da görülebilir.
Genel olarak bakıldığında Ekoturizm, bitkilerin yaşamını, hayvanların yaşamını ve kültürel mirası içinde barındıran alanlara net şekilde odaklanır. Ayrıca Ekoturizm genel olarak eğitici bileşene sahiptir. Gezginler, gezerken bir şeyler öğrenmeyi ve bölge halkına da bir şeyler kazandırmayı amaçlar.
Ekoturizm, bir anlamda sosyal sorumluluk turizmdir ve çoğunlukla çevreci kesim ile doğayı korumakla ilgilenen insanlar arasında popüler olmaktadır.
Ekoturizm Türleri Nelerdir?
- Yayla Turizmi: Yaylalarımız, sahip oldukları doğal güzellikleri ve etnolojik çekicilikler doğuran özellikleriyle Ekoturizm’e yönelik birçok eşsiz olanak sunar. Yayla turizmi ise, bu olanakları koruma ve kullanma dengesi çerçevesinde turizm amaçlı değerlendirir. Ayder, Kafkasör, Teknepınar gibi çok yaylamız bu duruma örnektir.
- Dağ-Doğa Yürüyüşü (Trekking): Türkiye, Alp-Himalaya kıvrım kuşağı üzerinde konumlanması sebebiyle flora ve fauna açısından zengin dağ ve sıradağlara sahiptir. Bu da ülkemizi dağ-doğa yürüyüşü potansiyeli olarak önemli noktaya taşımaktadır. Plan ve proje kapsamında turizm amaçlı yapılan aktiviteler doğa turizmi kapsamına girmektedir.
- Ülkemizde bulunan 33 adet milli park da bu amaçla değerlendirilebilmektedir. Kaçkar Dağları Milli Parkı ve Termessos Milli Parkı buna örnektir.
- Akarsu Turizmi: Ülkece sahip olduğumuz zengin doğal kaynaklarımızdan biri de Akarsularımızdır. Akarsularımızın ciddi kısmı kano, rafting ve nehir kayağı için oldukça elverişlidir. Şu anda Dalaman, Çoruh nehri ve Köprü çayları rafting amaçlı kullanılsa da yapılacak düzenlemelerle diğer akarsularımız da aynı şekilde kullanılabilir.
- Bisiklet Turları: Ekoturizm kapsamında ele alabileceğimiz başka turizm aktivitesi de bisiklet turlarıdır. Geliştirilmesi ve güzergah çeşitliliği sağlanmasına yönelik tüm faaliyetler, doğa turizmi olarak nitelendirilebilir.
- Atlı Doğa Yürüyüşü: Atlı Doğa Yürüyüşü; ülkemiz dahilinde Kapadokya, Antalya, Kastamonu, Muğla gibi bölgelerimizde seyahat acenteleri tarafınca düzenlenmektedir. Ancak bu Ekoturizm türünün gelişmesine yönelik faaliyetler çoğalmalıdır. Çünkü Atlı Doğa Yürüyüşü, ülkemize yüksek miktarda döviz getirisi sağlamaktadır.
- Antik Kentler ve Tarihi Çekim Merkezleri: Ülkemizin sahip olduğu tarihi ve kültürel zenginliği düşünürsek bu alanda ilgi çekecek pek çok kültürel mirasımız bulunmaktadır. Ancak bu mirasın iyileştirilmesi alanında faaliyetler geliştirilmesi önemlidir. Anadolu yarımadasında yer alan 1200 adet antik kent, bu anlamda açık hava müzesi özelliği taşımaktadır. Bu Ekoturizm türüne de yeni ivmeler kazandırmak ülke yararına olacaktır. Efes, Milet, Bergama, Priene, Nemrut, Didim ve Sard gibi antik şehirler örnek olarak verilebilir.
- Mağara Turizmi: Mağaralar, ülkemiz turizm çeşitliliği açısından büyük potansiyel taşımaktadır. Mağara oluşumları bakımından çok alternatife sahip olan Türkiye, bu alanda da Ekoturizm niteliği sağlamaktadır.
- Botanik (Bitki İnceleme) Turizmi: Ülkemiz, fazlasıyla zengin bitki örtüsüne sahip olduğundan bu konuda ön plandadır. Avrupa’nın birçok ülkesinde ve komşu ülkelerde de oldukça popüler Turizm türüdür. Türkiye’nin Floristik (bitki Örtüsü) zenginliği, Avrupayla karşılaştırıldığı takdirde açıkça ortaya çıkar. Avrupa ülkelerinin toplamında12.000 civarında bitki türü varken, Türkiye tek başına 9.000 civarı bitki türüne sahiptir. Türkiye, endemik (dünyada yalnız herhangi bölgede yetişen türler) türler bakımından da dikkat çekmektedir. 9000 türün yaklaşık olarak 3000’i endemik iken, Avrupa ülkelerinin tamamındaki endemik tür sayısı 2500 kadardır. Proje çalışmaları yapılıp bu alanda ilerleme hedeflenmelidir.
- Av Turizmi: Türkiye; coğrafi yapısı ve bitki örtüsünün dışında av kaynakları konusunda da potansiyeli olan ülkedir. Buna karşın; dünya çapında gelişmeler kaydetmiş ve sanayi haline gelmekte olan av turizminden gerekli payı alamamaktadır. Bunun en belirgin nedeni ise av hayvanlarımızın, belirli türler dışında bu turizme sunulabilecek sayısal zenginlik düzeyine ulaşmamış olmasıdır. Yeni düzenlemeler yapıldığı takdirde, Ülkemizin gelişme gösterebileceği Ekoturizm türüdür.
- Sağlık Turizmi: Türkiye; 1400 adet şifalı su kaynağına sahip olarak, sağlık turizminde dünya yedincisi olmaktadır. Bunun yanında; sahip olduğumuz kaynakları yeterince değerlendiremediğimiz ve suların boşa aktığı düşünülürse, yapılabilecek hala çok şey var demektir. Pamukkale, Yalova, İzmir-Balçova, Bursa-Çekirge, Afyon, Bingöl-Kös, Ankara-Beypazarı, Balıkesir-Gönen, Sivas-Kangal gibi kaynaklarımız dünya çapında tanınsa da genel anlamda kaliteli ve sağlıklı hizmet sağlanamamaktadır. Düzenleme yapıldığı takdirde bu alanda da büyük bir Ekoturizm ağımız olabilir.
- Dağcılık ve Dağ Sporları: Ülkemiz; yükseltisi nedeniyle dağcılığa ve dağ sporlarına yatkın durumdadır. Dağlarımız kış sporları bakımından, dağlara ve buzullara tırmanma sporları bakımından popüler durumdadır. Ağrı Dağı, Nemrut dağı, Palandöken, Kaçkar Dağları, Uludağ, Aladağlar ve Toroslar bu amaçla kullanılsa da el değmemiş dağlarımız da mevcuttur.
Ekoturizm Özelikleri Nelerdir?
El değmemiş doğal alanlar üzerinde yanlış planlamalar yapılarak gerçekleşen doğa turizmi; bölgenin zarar görmesine neden olacaktır. Bunun yanında yoğun turist akımı olması da bölgelerdeki ürün ve hizmet fiyatının artması, yerel halkın zarar görmesiyle sonuçlanacaktır. Sağlıklı ve doğru Ekoturizm için bölgenin ve halkın korunması hatta iyileştirilmesi esastır. Ekoturizm; doğal alanları ve bu alanda yaşayan tüm canlıları koruma ve geliştirme üzerine kurulmalıdır.
Ekoturizm Neleri Kapsar?
Ekoturizm; doğayla bağdaştırabildiğiniz, doğaya zarar vermeden turizm amaçlı kullanabileceğiniz tüm alanları kapsar. Doğal ortamı, karşılıklı fayda sağlayacak şekilde kullanarak yaptığınız ve turizme destek veren her oluşum Ekoturizm olarak nitelendirilebilir.
Balıkçılık, Avcılığa, Doğa yürüyüşleri, atlı doğa yürüyüşleri, kuş gözlemciliği, botanik turizmi, mağara turizmi, sağlık turizmi, akarsu turizmi, dağ turizmi gibi birçok alan Ekoturizm kapsamında değerlendirilir.
Ekoturizm’in Avantajları Nelerdir?
Ekoturizmin dünya için hem şans hem de çok büyük avantajdır. Gezginleri ve turizm endüstrisi alanında faal olan işletmeleri doğaya karşı daha dikkatli olmaya yönlendirir. Aynı zamanda turizm faaliyetlerinin sebep olduğu olumsuzlukları sınırlayabilen sürdürülebilir ve faydalı davranışları benimsemeye teşvik eder.
Kıymetli kaynakları tüketmekten kaçınır, yatırıma gereksinim duyan alanlar için istihdam ve ekonomik destek sağlar. Bu da yerel halkın hayat standartlarını iyileştirir.
Ayrıca Ekoturizm faaliyetleri; hükümetler, hayır kurumları, işletmeler ve diğer kurumların koruma gayretlerini dikkate almaları açısından teşvik sağlamaya yardım edebilir.
Ekoturizm ile gerçekleşen turist akışı, yerel halkın kendini geliştirmesine ve yeni şeyler öğrenmesine olanak sağlar.
Ekoturizm İlkeleri Nelerdir?
Ekoturizm katılımcılarının ve bağlantılı turizm pazarlama çalışmalarına katılanların uyması gereken bazı temel ilkeler bulunmaktadır.
Bu ilkeler şu şekildedir;
- Turizmin doğal alanlar üzerinde oluşturduğu olumsuz etkileri en aza indirmek
- Çevre bilincini ve yerel kültüre saygı duymayı herkese aşılamak
- Yerel halk ve işletmeler için ekonomik destek ve olumlu tecrübeler sağlamak
- Doğal güzellikteki bölgelere seyahat eden misafirler için güzel ve kalıcı deneyimler sunmak.
- Yerli halkla ortak şekilde çalışmak ve onların haklarını, geleneklerini, inançlarını tanımak.
Ekoturizm’in Amacı Nedir?
Ekoturizm doğayı ve turizmi birleştirerek çok alanda düzenlemeler hedeflemektedir.
Ekoturizm’in amaçlarını şu şekilde ifade edebiliriz.
- Ekoturizm sektörünün doğal ve sosyo-kültürel alanlara verdiği zararı en alt seviyelere çekmek
- Turistlere ve yerel topluluklara doğayı korumayı, geleneksel sosyo-kültürel çevreye iyi bakmayı öğretmek adına eğitim verilmesi
- Turizmin; bölge insanlarının gereksinimlerini karşılayan, yerel yönetim ve halkla ortak hareket eden ticaret olarak özendirmek
- Programların desteklenmesiyle yerel halkın kalkınmasına katkıda bulunmak ve refah seviyelerini yükseltmek
- Turizmin, çevreyi, doğayı ve doğadaki canlıları koruyan oluşum olarak ilerleyebilmesi
Ekoturizm Alanı Ne Demek?
Ekoturizm, çevreye zarar vermemek şartıyla gerçekleştirilen, doğal ortamın devamlılığını sağlayan, yerel halkın sosyo-ekonomik durumuna katkı yapan turizm türüdür. Bu bağlamda turizmin alt alanlarından olan doğa turizmi, en hızlı gelişen turizm türleri arasındadır.
Ekoturizm yapılacak alanın, turizm için uygun olduğunu gösteren imar belgesi olması olağandır. Bu şekilde yerin Ekoturizm alanı olabileceği kanıtlanmış olmaktadır.
Ekoturist Profili Nedir?
Ekoturizm ile turizm gerçekleştiren turistler, Ekoturizm’in gerekliliklerini bilip o yönde hareket etmeliler. Yani çevreye saygılı, doğayı koruyan, insanlarla sağlıklı iletişim kurabilen ve dünyadaki her canlıya sevgiyle yaklaşan profil sergilemeliler.
Ekoturizm Rehberliği Nedir?
Ekoturizm rehberi; Ekoturizm ile ilgili her türlü bilgiye hakim, ekosistemi oluşturan unsurları tanıyan ve aralarındaki ilişkiyi kavrayabilen, bu alanda eğitim almış insanlar olarak tanımlanabilir. Ekoturizm rehberlereler; yaşam boyu öğrenme prensibiyle, açık alan rekreasyonu ve Ekoturizm ile alakalı ekolojik-ekonomik ve sosyal alanlardaki güncel gelişmeleri takip eder ve bu bilgileri Ekoturizm düzenlemelerinin tatbiki için kullanır. Bunun yanında Ekoturistik faaliyetler söz konusu olduğunda, çağdaş teknolojiyi ve Ekoturizm’e uygun yöntemleri kullanır.
Ekoturizm Uzmanlığı Nedir?
Ekoturizm Uzmanlığı; turizm, çevre, ekoloji gibi alanlara ilgi duyan, turizm coğrafyasının yanında ekoloji ve turizm konusunda da eğitim almış insanların gerçekleştirdiği faaliyetler topluluğudur. Ekoturizm Uzmanları, doğayı temel alan turizm türleri arasında yer alan Ekoturizm alanında uzmanlık kazanmak için; hem akademik anlamda hem de sosyal anlamda eğitim almaktadırlar.
Doğa Temelli Turizm Nedir?
Doğayı temel alan, tüm oluşum ve gelişimlerini doğaya bağlı olarak sürdüren turizm şeklidir. Baktığınızda Ekoturizm doğa temelli turizmdir. Doğal ortamları esas alarak ve doğayı benimseyip kullanarak yapılan, bunu yaparken de doğayı ve ekolojik dengeyi koruyan turizm doğa temelli turizmdir.
Doğa Turizminin Günümüzdeki Önemi Nedir?
Doğaya dayalı turizm, kültürel ve ekolojik anlamda daha duyarlı seyahatler gerçekleştirmeye teşvik etmektedir. Bunun yanında doğa temelli turizm, uzun vadeli ve sürdürülebilir ekonomik gelişmeler için yönlendirici bir konum üstlenmektedir. Ayrıca doğal alanların korunmasında ve yönetilmesinde de olumlu etkileri bulunmaktadır.
Doğa Temelli Turizm Türleri Nelerdir?
Doğaya yönelik turizm faaliyetleri; genelde macera yaşamayı sevenler açısından tercih edilir. Bu yüzden doğa turizmi aynı zamanda macera turizmine dayanır. Doğa turizmi faaliyetlerine katılacak turistler için yapılabilecek çok farklı aktivite bulunmaktadır. Örneğin; safari, yaban hayatı gözlemciliği, kayak, rafting, yürüyüş ve tırmanma, kano, kus gözlemciliği, balık avlama, doğa fotoğrafçılığı, kampçılık, botanik çalımsa veya bitki gözlemciliği, mağaracılık, binicilik, kelebek gözlemciliği, arkeoloji araştırmaları gibi faaliyetler doğa turizmi kategorisine girmektedir.
Doğa Turistlerinin Sınıflandırılması Nasıl Yapılır?
Doğa turistleri; doğaya odaklı, doğa harikalarını keşfetme konusunda istekli ve doğa tarihiyle alakalı genel kurallara hâkim insanlardır. Ancak vahşi hayatı ve geleneksel kültürü koruma konusunda da istekli bireyler olarak bilinirler. Bunun yanında doğa turistleri, çevre alanında eğitimli ziyaretçilerdir.
Doğaya dayalı turizm faaliyetlerine katılım sağlayan turistler; yaş, köken, eğitim durumu, gelir durumu gibi demografik özellikler bakımından diğer turistlerden ayrılmaktadırlar. Doğa turistleri; genellikle orta yaşlı, diğer turistlere oranla yüksek eğitim ve gelir düzeyine sahip turistlerdir.
Doğa Turizm Ve Ekoturizm Arasındaki Farklar Nelerdir?
Ekoturizm programlarında ciddi doğayı koruma ve benimseme kaygısı doğayı vardır. Ancak doğa turizmi programları, doğayı korumaya önem verse de aşırı derecede endişe duymuyor. Bunun yanında Ekoturizm programları, çok sayıda eğitim etkinliği düzenlerler. Doğa turizmi programları ise, rekreasyonel etkinliğe yönelirler.
Ekoturizm programları, doğaya zarar verme konusunda çok hassastır. Koruma, geri dönüşüm, karbon ayak izini azaltma ve kompostlama gibi yöntemleri kullanmaya özen göstermektedir. Doğa turizmi, doğayı koruma veya geri döndürme gibi amaç gütmüyor.
Türkiye’de En Önemli Doğa Turizm Alanları Nelerdir?
Tarih boyunca pek çok farklı medeniyete ev sahipliği yapan Türkiye, hem doğal hem de tarihi güzellikleriyle dünya üzerindeki en cezbedici ülkelerinden bir tanesidir.
Ülkemizin her köşesi keşfedilmeyi bekleyen hazine kaplıdır. Bunun yanında gerek konumlarıyla gerek coğrafi özellikleriyle gerekse doğal güzellikleriyle turizme katkı sağlayan birçok alanımız bulunmaktadır.
Bunlardan bazıları şunlardır;
- Pamukkale termal spa terasları ve Hierapolis
- Kapadokya Peribacaları, mağara ve Uçhisar kalesi
- Antalya Roma harabeleri ve Kaleiçi bölgesi
- Nemrut dağı ünlü dağ ve antik kral mezarı
- Rize Ayder yaylası
- Erzurum Tortum Şelalesi
- Aksaray Ihlara vadisi
Ekoturizm Ve Doğa Turizmi Hakkında Merak Edilenler
Konu Ekoturizm ve Doğa turizmi olunca merak edilen çok konu bulunmakta. Biz de sizler için bu konuları derledik.
- Etkin Doğa Turistleri Nedir? Doğa turistleri, doğayı ve Doğayla ilgili her şeyi seven ve ekolojiye ilgi duyan turistlerdir. Etkin doğa turistleri için, doğa tutkudur ve sürekli olarak tutkularının peşinden giderler.
- Alternatif Turizm Ne Demek?
Alternatif turizm; turizmin ve gelişiminin dadece yaz turizminden (deniz, kum ve güneşten) ibaret olmadığını savunan ve farklı turizm çeşitlerine dikkat çeken turizm türüdür. Adından da anlaşılacağı üzere turizm sektörü dahilinde faaliyet gösteren alanlara çeşitlilik getiren bu kavram, günümüzde fazlasıyla değer kazanmıştır .
- Alternatif Turizm Özellikleri Nelerdir?
Bu turizm türü, turizm kavramını yaz tatili anlayışından çıkarmak ve turizmi 4 mevsim tüm yıla yaymak istemektedir. Bu şekilde hem yeni alanlar keşfedilecek hem de sürdürülebilir turizm on plana çıkacaktır. Alternatif turizm yeniliği ve değişimi hedef almaktadır.
- Ekoturizm Nerelerde Yapılır?
Ekoturizm; gerekli düzenlemeler yapıldığı takdirde, doğanın elverişli olduğu ve ekolojik düzenin Ekoturizm’e uygun olduğu her alanda yapılabilir.
- Ekoturizm Hangi İllerde Var?
Ülkemizde çok ilde Ekoturizm hizmetleri mevcuttur.
Bunlar şu şekildedir;
- Buzluk Mağarası, Elazığ
- Ağrı Dağı, Ağrı
- Ayder Yaylası, Rize
- Göksu Deltası, Mersin
- Çoruh Nehri, Artvin
- Gödet Vadisi, Karaman
- Narköy Çiftliği, Kandıra, Kocaeli
- Kaz Dağları, Çanakkale
- Soğuksu Milli Parkı, Ankara
- Sarıkaya Mağarası, Düzce
- Bey Dağları, Antalya
- Çambaşı Yaylası, Ordu
- Bulanık Ovası, Muş
- Fırtına Deresi, Rize
- Akseki-İbradı Havzası, Antalya
- Ekoturizm’in En Önemli Boyutu Nedir?
Ekoturizm; çevreyi ve doğayı korumak, katkı sağlamak, iyileştirmek adına ciddi önlemler almaktadır. Önceliği her zaman doğa ve doğadaki canlıların güvenliğidir.
- Ekoturizm Etkinlikleri Nelerdir?
Yukarıda detaylı olarak bahsettiğimiz gibi; dağcılık, avcılık, yaylacılık gibi pek çok etkinlik bu alana yöneliktir.
- Adanmış Doğa Turistleri Nedir?
Seyahatleri süresince doğayla iç içe yaşamayı seven, doğaya değer veren ve koruyan turistlerdir.
- Türkiye’de Ne Tür Ekoturizm Var?
Mağara turizmi, yayla turizmi, kuş gözleme turizmi, dağ turizmi, akarsu turizmi, safari turizmi, botanik turizmi, çiftlik turizmi, kamp karavan turizmi gibi başlıklar altında inceleyebileceğimiz sayısız Ekoturizm merkezi ülkemiz dahilinde bulunmaktadır.